Điện thoại SIP giống như điện thoại VoIP theo chuẩn SIP hoặc điện thoại sử dụng phần mềm hoạt động theo giao thức SIP. Đây là các điện thoại cho phép thực hiện các cuộc gọi bằng cách sử dụng công nghệ VoIP (giao thức truyền giọng nói qua Internet).
SIP - từ viết tắt của Session Initiation Protocol (Giao thức Khởi tạo Phiên) là một giao thức tín hiệu điện thoại IP dùng để thiết lập, sửa đổi và kết thúc các cuộc gọi điện thoại VOIP. SIP được phát triển bởi IETF và ban hành trong tài liệu RFC 3261.
SIP đã trở thành giao thức phổ biến, giao thức này giống như giao thức HTTP, là giao thức dạng văn bản, rất công khai và linh hoạt. Do vậy, nó đã dần dần thay thế rộng rãi cho chuẩn H323.
Có hai loại điện thoại SIP:
Loại thứ nhất là điện thoại SIP chạy trên phần cứng giống như điện thoại để bàn gọi là IP Phone nhưng có thể nhận và thực hiện các cuộc gọi qua mạng IP như Lan/Man/Wan… thay vì hệ thống PSTN truyền thống.
Điện thoại SIP cũng có thể chạy trên phần mềm thường gọi là Softphone. Các tùy chọn này cho phép mọi máy tính được sử dụng như điện thoại qua tai nghe có micrô và/hoặc card âm thanh. Ngoài ra, cần phải kết nối băng thông rộng và kết nối với nhà cung cấp VOIP hoặc máy chủ SIP.
Đối với một số dòng các điện thoại cao cấp đặc biệt theo chuẩn SIP có thể hỗ trợ cho các giải pháp hội nghị thoại (Audio Conference), giải pháp hội nghị truyền hình (Video Conference). Các softphone cũng có thể hỗ trợ các giải pháp này.
Theo lý thuyết, mọi điện thoại SIP có thể vận hành các chức năng cơ bản trên mọi tổng đài điện thoại IP ( IP-PBX ), những tổng đài hỗ trợ chuẩn SIP. Tuy nhiên mức độ tương thích và khả năng tương tác nâng cao phụ thuộc vào từng mức độ hỗ trợ riêng và chuyên biệt của tổng đài IP-PBX và bản thân của thiết bị IP Phone hay Softphone.